تحلیل و ارزیابی پایانِ جنگ ایران و عراق

نویسندگان

  • هادی قیصریان فرد دانشجوی مقطع دکتری تاریخ انقلاب اسلامی، پژوهشکدۀ امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی، تهران، ایران.
چکیده مقاله:

هدف: ارزیابی پایان جنگ ایران و عراق در چارچوب معیار «هدف-نتیجه» و به آزمون گذاشتن نظریۀ «برد-باخت». روش/رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی و برپایۀ منابع اسنادی، کتابخانه‌ای و مصاحبه با فرماندهان جنگ تحمیلی انجام شده‌است. چارچوب نظری بر نظریۀ «برد-باخت» اچ. اف کالاهان مبتنی است. این نظریه برپایۀ دو مفهوم اصلی پیروزی و شکست بنا شده‌است و بیان می‌کند که کشورها تا زمانی می‌توانند برای تحقق اهدافشان به جنگ ادامه دهند که توان نظامی، سیاسی و روانی داشته باشند. یافته‌ها و نتیجه­گیری: پذیرش قطعنامۀ 598 در 27تیر1367، سبب رفع ادعای جنگ‌طلبی ایران و صلح‌طلبی عراق شد. هم‌چنین روند تحولات منطقه‌ای در پایان جنگ، نشان‌دهندۀ تأمین اهداف سیاسی ایران در جنگ با عراق بوده‌است؛ زیرا ایران توانسته بود با حمایت و پشتیبانی مردم، ضمن حفظ تمامیت ارضی، جنگ را اداره و نظامی سیاسی خود را با شاخص‌های انقلابی-دینی تثبیت کند؛ ولی دولت عراق در دستیابی به هیچ‌کدام از اهدافش موفق نبود و فقط وابستگی‌اش را درزمینۀ اقتصادی و خرید تسلیحات نظامی به قدرت‌های بزرگ بیشتر کرد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نظریه انتخاب عقلانی؛ تحلیل علل پایان جنگ عراق علیه ایران

حمله عراق به ایران در شهریور‏ماه 1359 سرآغاز رسمی طولانی‏ترین و مهم‏ترین جنگ بعد از جنگ جهانی دوم بود که در نهایت پس از 8 سال مبارزه همه جانبه زمینی، هوایی و دریایی در 29 مرداد 1367 با پذیرش قطعنامه 598 شورای امنیت از سوی دو کشور پایان یافت. جنگ ایران و عراق که از درگیری‏های مرزی تا استفاده از سلاح‏های شیمیایی و تضییع منابع عظیم دو کشور کشیده شد، در نهایت بدون دستیابی رژیم بعث به اهداف خود و هم...

متن کامل

سازمان ملل و پایان جنگ ایران و عراق

جنگ تحمیلی عراق بر علیه ایران، کارآمدی سازمان ملل در برقراری صلح و امنیت بین المللی را به آزمون گذاشت. سوال مقاله این است که سازمان ملل چه نقشی در پایان دادن به جنگ تحمیلی بازی کرد و بر اساس کدام چارچوب تحلیلی می توان این نقش را تبیین کرد. مقاله از دو بخش تشکیل شده است: در بخش اول به اجمال نظریه های سازمان های بین المللی مرور می شود و در بخش دوم بر اساس چارچوب مرجح، جنگ تحمیلی مورد بررسی قرار م...

متن کامل

کشورهای همسایه و پایان جنگ ایران و عراق

متغیر منطقه‏ای مولفه مهمی در جنگ بین کشورها محسوب می‏شود. کشورهای پیرامونی و کشورهای همسایه دولت‏های درگیر، براساس تأمین حداکثری منافع ملی، گزینه‏های مختلفی را همچون بی‏طرفی تا حمایت‏های ضمنی و آشکار از طرف‏های درگیر و حتی مداخله در جنگ به نفع یکی از طرفین را پیش رو دارند. جنگ ایران و عراق نیز از این قاعده مستثنی نیست. این جنگ، رویداد منطقه‏ای مهمی بود که کشورهای پیرامونی را تحت‏ تأثیر قرار داد...

متن کامل

نقش قدرت های بزرگ در پایان جنگ ایران و عراق

با مطالعه خط مشی سیاست قدرت های بزرگ در قبال جنگ ایران و عراق می توان ادعا کرد اگرچه آمریکا و شوروی در مورد پیروزی عراق با هم هم عقیده نبودند، اما در این مورد که ایران به هیچ وجه نباید پیروز این جنگ باشد هیچ اختلاف نظری نداشتند. هرچند گزینه مطلوب‏تر برای هر دو قدرت «جنگ بدون پیروز» بود. از این رو، استدلال مقاله پیش رو این است که با توجه به برتری نظامی ایران در عملیات والفجر 8 و تصرف فاو و همچنی...

متن کامل

انقلاب و جنگ ایران و عراق

تا قبل از انقلاب سال 1357 در ایران بیشتر انقلاب‌هایی که در کشورهای جهان سوم اتفاق می‌افتاد، متأثر از انقلاب کمونیستی روسیه 1917 بود؛ اما انقلاب ایران برخلاف انقلاب‌های قبل و بعد از انقلاب کمونیستی روسیه، به نام «اسلام» و با شعار «جدایی ناپذیری دین از سیاست» به وقوع پیوست، و همانند اکثر انقلاب‌های بزرگ جهان، انقلاب ایران نیز پس از پیروزی درگیر جنگ خارجی شد. لذا در این مقاله در پی پاسخ به این...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 29  شماره 3

صفحات  68- 98

تاریخ انتشار 2019-09-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023